
Ortak Açıklama: LGBTİ+’ları ve LGBTİ+ haklarını savunanları kriminalize eden herhangi bir yasa teklifi sunulmamalı veya kabul edilmemelidir
Yakın zamanda basına sızan ve “11. Yargı Paketi” olarak anılan yasa teklifi taslağı, Türk Ceza Kanunu’nda, Türk Medeni Kanunu’nda ve altı diğer yasada yapılması öngörülen değişiklikleri içermektedir. Bu taslakla, bir yıl içinde LGBTİ+’ları hedef alan bir yasa teklifi üçüncü kez kamuoyunun gündemine gelmiş oldu.
Basına sızan taslak, Türk Ceza Kanunu ve Medeni Kanunu’nda kabul edilmeleri halinde, LGBTİ+ kimliklerinin her türde kamusal görünürlüğünü suç kapsamına alacak, LGBTİ+’ların özel hayatına müdahale edebilecek ve hayati öneme sahip cinsiyet uyum süreçlerine erişimi son derece zorlaştıracak değişiklikler içermektedir. Ayrıca, taslakla önerilen yeni bir madde, bu yasalara aykırı olarak herhangi bir tıbbi süreçten geçen kişilere ve bu tıbbi müdahaleleri gerçekleştiren sağlık uzmanlarına hapis cezaları getirmektedir. Bu yasal değişiklikler, meclise sunulmaları ve genel kurulda kabul edilmeleri halinde, Türkiye’nin uluslararası insan hakları yükümlülüklerinin açık bir ihlali olacak ve LGBTİ+’lara yönelik yaygın ayrımcılığı daha da köklü hale getirecektir. Aynı zamanda, LGBTİ+ haklarını savunan veya LGBTİ+ haklarıyla ilgili haber yapan kişileri de kısıtlayacak ve kriminalize edecektir.
Bu taslak değişiklikler, yetkililerin son on yıldır süregelen ve LGBTİ+’ların haklarını çeşitli şekillerde kısıtlayan baskılarının bir parçasıdır.
- 2015 yılından bu yana yetkililer, barışçıl toplanma ve ifade özgürlüğü hakları ile ayrımcılık yasağına aykırı olarak Onur Yürüyüşleri’ne genel yasaklar getirmekte, kolluk görevlileri barışçıl protestocuları sistematik olarak hukuka aykırı güç kullanımına maruz bırakarak gözaltına almaktadır. Ayrıca, sergiler ve toplantılar gibi LGBTİ+ etkinlikleri yasaklanmaktadır.
- Translar ve hakları özellikle hedef alınmaktadır. Transların cinsiyet uyum sürecine erişimleri halihazırda son derece kısıtlanmış durumdadır. Örneğin, Haziran ayında, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu, mevcut yasaları ihlal ederek “cinsiyet hormonu ilaçlarının suistimalini önlemek” gerekçesiyle 21 yaşın altındaki kişilerin cinsiyet uyum sürecinde kullanılan belirli hormonlara erişimini kısıtlayan bir talimat yayımlamıştır.
- Bazı siyasetçiler ve üst düzey hükümet yetkilileri, LGBTİ+’ları ‘aile kurumuna ve kamu düzenine tehdit’ olarak göstererek LGBTİ+’lara karşı ayrımcı ve damgalayıcı söylemlerde bulunmaya devam etmekte ve böylelikle LGBTİ+’lar ve onlarla dayanışanlar için düşmanca bir ortam yaratmaktadır.
Basına sızan teklifler, yetkililerin LGBTİ+’ları hedef alan girişimlerinde artışa işaret etmektedir. Bunlar aynı zamanda LGBTİ+’ların toplumda daha da ötekileştirilmesine, damgalanmasına ve kriminalize edilmesine zemin hazırlamakta ve LGBTİ+'ları insan hakları ihlallerine daha fazla maruz kalma tehlikesiyle karşı karşıya bırakmaktadır.
Bizler, aşağıda imzası bulunan sivil toplum ve insan hakları örgütleri olarak, basına sızan bu yasa değişikliği önerilerine kararlı bir şekilde karşı çıktığımızı ifade ediyoruz. Herkes, insan onuruna yakışır bir hayat sürebilmeli ve yaşam, özgürlük ve güvenlik hakları da dahil tüm insan haklarından tam olarak yararlanabilmelidir. Bu nedenle, LGBTİ+ haklarını korumaya, insan haklarını savunmaya ve herkes için eşitliği ve insan haklarını savunan herkesin yanında durmaya kararlı olduğumuzu bir kez daha vurguluyoruz.
Tüm milletvekillerini, LGBTİ+’ları ayrımcılığa maruz bırakan ve kriminalize eden yasal değişiklikler yapmamaya ve Türkiye’nin eşitlik ve ayrımcılık yasağını güvence altına alan anayasası ile uluslararası insan hakları yükümlülükleri uyarınca, LGBTİ+’ların haklarını korumayı kamuoyuna taahhüt etmeye çağırıyoruz. Bu ve benzeri tekliflerin resmen oylamaya sunulması halinde, tüm milletvekillerini bunları kararlılıkla reddetmeye çağırıyoruz.
Yetkilileri, LGBTİ+’lara karşı ayrımcı ve damgalayıcı söylemleri derhal durdurmaya çağırıyoruz. Yetkililer bunun yerine, insan hakları örgütlerinin uzun yıllardır belgelediği, kolluk görevlileri de dahil kamu görevlilerinin toplumsal cinsiyetle ilgili yerleşik kalıp yargıları ve kurumsal homofobi ve transfobiyle mücadele etmek üzere pozitif adımlar atmalıdır.
İmzacı örgütler olarak, LGBTİ+ haklarını savunmaya kararlıyız ve yan yanayız, birlikte güçlüyüz!
For the English version of the statement, please scroll down.
İmzacı Kurumlar
- 3H Hareketi Derneği
- 17 Mayıs Derneği
- 20 Kasım Nefret Suçlarıyla Mücadele Derneği
- Adana LGBTİQ+ Dayanışma
- Adil Yargılanma Hakkına Erişim Derneği
- Anadolu LGBTİ+
- Ankara Gökkuşağı Aileleri Derneği (GALADER)
- Ankara Dayanışma Akademisi
- Ankara Düşünceye Özgürlük Girişimi
- Ankara Pride
- Anka Üreten Kadın Derneği
- Antalya BİZ LGBTİQ+ İnsiyatifi
- Aralık Feminist Kolektif
- Aramızda Toplumsal Cinsiyet Araştırmaları Derneği
- Aryen Hûner Derneği (Van)
- Avrupa Kadın Lobisi Türkiye Koordinasyonu
- Aydın LGBTİ+ Dayanışması
- Barış için Kültürel Araştırmalar Derneği (BAKAD)
- Bilkent Üniversitesi Renkli Düşün Kulübü
- Bilim, Sanat, Eğitim, Araştırma ve Dayanışma Derneği (BİRARADA)
- Bodrum Kadın Dayanışma Derneği
- Bodrum Kadın Platformu
- Burak Özgüner Hayvan Hakları Çalışma Merkezi (BurHak)
- Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği
- Cinsiyet Eşitliği İzleme Derneği (CEİD)
- Cinsiyet Eşitliği Politikaları Derneği
- Civil Rights Defenders
- Çanakkale Pride LGBTİA+ Topluluğu
- Çağdaş Gazeteciler Derneği
- Datça Kadın Platformu
- Demeter Eşitlikçi Kadınlar Derneği
- Demokrasi için Birlik
- DEMOS Araştırma Kolektifi
- Direnişin Renkleri
- DİSK Basın-İş
- Disk Dev Emekli Sen Van Şubesi
- Disk Genel İş Van Şubesi
- Doğaya Dönüş Derneği
- DTCF LGBTİ+ Dayanışması
- Ecofrogs
- Emek ve Adalet Platformu
- Engelli Hayvanları Koruma ve Hayvan Hakları Derneği
- Engelli Kadın Derneği
- Eskişehir Okulu Dayanışma ve Araştırma Derneği
- Eşit Haklar İçin İzleme Derneği
- Eşit Yaşam Derneği
- Eşitlik Çalışmaları Derneği
- Evrensel Normlara Uyum Gözlemcileri Platformu
- Feminist Bellek
- FİSA Çocuk Hakları Merkezi
- Göç İzleme Derneği
- Günebakan Kadın Derneği
- GSÜ Lion Queer Topluluğu
- Hacettepe Kuir Araştırmaları Topluluğu (Queer Deer)
- Hacettepe Kuir Eylemlilik Komitesi
- Hakikat Adalet Hafıza Merkezi
- Halkların Köprüsü Derneği
- Havle Kadın Derneği
- Hayvan Yaşam Özgürlük İnisiyatifi
- HEVİ LGBTİ+ Derneği
- İfade Özgürlüğü Derneği (İFÖD)
- İnsan Hakları Derneği Ankara Şubesi
- İnsan Hakları Derneği Genel Merkezi
- İnsan Hakları Derneği İstanbul Şubesi
- İnsan Hakları Gündemi Derneği
- İnsan Hakları Okulu Derneği
- İnter Dayanışma
- İstanbul Üniversitesi Eşitlik Topluluğu
- İzmir Çağdaş Görmeyenler Derneği
- İzmir Kadın Dayanışma Derneği
- İzmir LGBTİ+ Onur Haftası
- Kadının İnsan Hakları Derneği
- Kadın Dayanışması
- Kadın Koalisyonu Yasa Çalışma Grubu
- Kadın Savunma Ağı
- Kadın Zamanı Derneği
- Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK)
- Kaos GL Derneği
- Kapsama Alanı
- Katre Kadın Danışma ve Dayanışma Derneği
- Keskesor LGBTİ+ Amed
- Keskesor LGBTİ+ Wan
- Kırmızı Şemsiye Cinsel Sağlık ve İnsan Hakları Derneği
- Kocaeli Dayanışma Akademisi (KODA)
- Kocaeli Kuir Kozgun
- Koç Üniversitesi Kadın Dayanışma Kulübü
- Koç Üniversitesi Kuir Kulübü - Koç Kuir
- Komşu Kapısı Maçka Dayanışma Derneği
- Kuir Anka
- Kuir Eski
- Kuir Yıldız (YTÜ ODA LGBTİQ+)
- Lambdaistanbul LGBTİ+ Dayanışma Derneği
- LGBTİ+ Aileleri ve Yakınları Derneği (LİSTAG)
- Lotus Kadın Dayanışma ve Yaşam Derneği
- Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği
- Mersin 7 Renk LGBT Eğitim Araştırma ve Dayanışma Derneği
- Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı
- Muamma LGBTİ+ Derneği
- Murat Çekiç Derneği
- Muzir.org
- Mülkiyeliler Birliği
- ODTÜ AEGEE - Ankara
- ODTÜ LGBTİQAA+ Dayanışması
- Özgürlük İçin Hukukçular Derneği
- Özgür Renkler Derneği
- Özyeğin Üniversitesi LGBTIQ+ Kulübü
- Patikara Hayvan Koruma ve Hayvanlara Acil Müdahale Derneği
- Pembe Hayat LGBTİ+ Dayanışma Derneği
- Polen Ekoloji Kolektifi
- Pozitif Dayanışma
- Punto24 Bağımsız Gazetecilik Derneği (P24)
- Research Institute on Turkey
- Roman Hafıza Çalışmaları Derneği
- Rosa Kadın Derneği
- Sağlamcılığa Karşı Kadın Hareketi Derneği
- Sara Kolektif
- Silva Türkiye Kadın Fonu
- Sivil Alan Araştırmaları Derneği
- Sivil Toplum Geliştirme Merkezi Derneği
- Sosyal Politika, Cinsiyet Kimliği ve Cinsel Yönelim Çalışmaları Derneği
- Şiddetsizlik Eğitim ve Araştırma Derneği
- TED Üniversitesi Logos Topluluğu
- Toplum ve Hukuk Araştırmaları Vakfı
- Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları Derneği
- Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Dayanışma Ağı
- Toplumsal Dayanışma için Psikologlar Derneği (TODAP)
- Trabzon Kuir Topluluğu
- TTB İnsan Hakları Kolu
- TTB Kadın Hekimlik ve Kadın Sağlığı Kolu
- Türkiye İnsan Hakları Davalarına Destek Projesi
- Türkiye İnsan Hakları Vakfı
- Türk Psikologlar Derneği
- Uçan Süpürge Kadın İletişim ve Araştırma Derneği
- Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi
- Üniversiteli Kuir Araştırmaları ve LGBTİ+ Dayanışma Derneği (ÜniKuir)
- Van Ekoloji Derneği
- Van Hakkari Tabip Odası İnsan Hakları Komisyonu
- Vicdani Ret İzleme
- Yaşam Bellek Özgürlük Derneği
- Yaşam İçin Yasa İnisiyatifi
- Yeditepe Üniversiteliler LGBTQIA+ Topluluğu (7TEPE7RENK)
- Yeşil Düşünce Derneği
- Yurttaşlık Derneği
Joint Statement: Don’t introduce or adopt any legislative proposals criminalizing LGBTI+ people and those who defend their rights
A recently leaked draft law proposal, publicly known as the “11th Judicial Package,” includes amendments to the Turkish Penal Code, Civil Code and six other laws. This marks the third time within a year that legislative proposals targeting LGBTI+ people in Türkiye have been put into the public domain.
The leaked draft includes amendments to the Turkish Penal and Civil codes that, if adopted, would criminalize any public expressions of LGBTI+ identities and could interfere with their private lives as well as making accessing vital gender-affirming procedures extremely difficult. Further, a new proposed article imposes prison sentences for people going through any medical procedure in violation of these laws, including medical professionals who carry them out. If these legal changes are introduced in parliament and adopted, they would constitute a blatant violation of Türkiye's international human rights obligations and further entrench widespread discrimination against LGBTI+ people. They would also undermine and criminalize those who defend LGBTI+ rights more broadly or those who report on LGBTI+ rights.
These draft proposals are part of the authorities’ ongoing crackdown that curtails the rights of LGBTI people in various ways over the past ten years.
- Since 2015, authorities have imposed blanket bans on Pride marches in violation of the rights to peaceful assembly, expression, and non-discrimination with law enforcement officials systematically using unlawful force and detaining peaceful protesters. LGBTI+ events such as exhibitions and meetings have also been banned.
- Trans people and their rights have particularly been targeted and their access to gender affirmative healthcare is already severely restricted. For example, in June, the Turkish Medicines and Medical Devices Agency issued a directive restricting access to specific gender-affirming hormones for people under 21 allegedly “to prevent the misuse of these drugs” in violation of the existing laws.
- Some politicians and high-level government officials continue to use discriminatory and stigmatizing rhetoric against LGBTI+ people, portraying them as ‘a threat to family and public order’, thereby creating a hostile environment for LGBTI+ people and their allies.
The leaked proposals mark an escalation in the authorities' attempts at targeting LGBTI+ individuals. They also deepen the grounds for further marginalization, stigmatization, and criminalization of LGBTI+ people in society, and expose them to the threat of further human rights violations.
We, the undersigned civil society and human rights organizations, express our strong opposition to these leaked proposed legal changes. Everyone should be able to live lives of dignity and fully enjoy all their human rights, including their rights to life, health, freedom and safety. This is why we reaffirm our commitment to protecting LGBTI+ people’s rights, defending human rights and standing alongside all those advocating for equality and human rights of all.
We urge all parliamentarians to refrain from introducing any legal amendments that discriminate against and criminalize LGBTI+ people and to publicly commit to upholding the rights of LGBTI people in line with Türkiye’s Constitution which guarantees equality and non-discrimination as well as adherence to its international human rights obligations. Should these and any similar proposals be formally tabled, we call on all legislators to firmly reject them.
We further call on the authorities to urgently stop using discriminatory and stigmatizing rhetoric against LGBTI+ people. Turkish authorities should instead take positive action to combat entrenched gender-based stereotypes and institutional homophobia and transphobia, including by law enforcement officials, incidents of which have long been documented by human rights organizations.
As signatory organizations, we are committed to defending LGBTI+ rights, and we stand side by side, and strong together.